Beschrijving van bruggenhoofd Gent.

Een nadere blik op de technische kant van de bouw van de bunkers.

Hieronder krijgt u een kort overzicht aan de eisen die gesteld werden aan de bouwmaterialen die mochten gebruikt worden bij de bouw van de bunkers.

2. Enkele opmerkingen bij de te gebruiken granulaten

De aannemers kregen allen de opdracht te werken met bouwmaterialen afkomstig uit België of Luxemburg. Dit zal wel alles te maken gehad hebben met zo weinig mogelijk ruchtbaarheid geven aan "de bouw van bunkers in Belgie" in het buitenland. Zij mochten voor de rest wel zelf kiezen van waar zij hun grondstoffen lieten komen. Wel moest het aan strenge criteria voldoen.

Cement.

Het gebruikte cement moest Portlandcement zijn van de hoge sterkteklasses. Vroeger stond dit bekend als de cementsoorten P40 en P50. Heden staat dit gekend onder de cementsoorten CEM I 42,5 en 52,5.

Dit was eigenlijk wel niet zo goed gezien daar deze cement zeer explosief is (snelle en hevige binding). Hierdoor krijgt men grote verhitting in het beton (hoge betontemperaturen). Dit brengt veel verdamping met zich mee voor zware solide massa's beton zoals bunkers zeker zijn. Hierdoor gaat dus veel aanmaakwater die wel degelijk nodig was voor het degelijk binden van het beton, verloren. Dit zal op zijn beurt weer het gevolg gehad hebben dat er vrij veel cement ongebonden in de betonmengsels zal achtergebleven zijn waardoor het beton zeker aan kwaliteit zal moeten hebben inboeten. De druksterkten van het beton hadden zeker beter geweest had men een trager werkend cement gebruikt. Het eindresultaat zou zeker beter geweest zijn.

Voor dergelijke structuren had men beter gebruik gemaakt van bijvoorbeeld hoogovencement of cement op basis van vliegassen. Deze zijn minder snel bindend en geven daardoor minder warmte af. Het geheel bindt minder snel maar de structuur wordt op termijn zeker even sterk en minder aantastbaar voor agressieve stoffen zoals bv zure regen. Door het gebruik van enkel Portlandcement is de structuur van het beton minder gesloten en meer toegankelijk. Zure regen zal daardoor bijvoorbeeld het wapeningsijzer in het beton aantasten. Wanneer dit gaat roesten, gaat het zwellen in het beton. Het beton zal in sommige gevallen dan op zijn beurt de extra ontstane spanningen niet kunnen opvangen en kapotspringen. Een typisch voorbeeld van dit verschijnsel is de ondertussen zwaar toegetakelde bunker A32 te Oosterzele.

Steenslag.

De aannemers hadden de keuze uit grind (ronde of gebroken keien zoals bv ontgonnen in de Maas) of kalksteenslag. Bij kalksteenslag stelde men wel de bijkomende eis dat de steenslag uit hard primair terrein afkomstig was en uit vorstvrije ontgonnen banken. De militaire controleurs konden ten allen tijde controles doen op de kwaliteit van de steenslag.

Bakstenen.

Dit mochten zowel nieuwe als gerecupereerde bakstenen zijn. Gerecupereerde bakstenen mochten echter enkel gebruikt worden als zij achteraf gecementeerd werden (dus niet om bloot aan het oog zichtbaar te blijven).